De aanleiding voor deze pagina
Eind maart 2009 ben ik met Indra bij de dierenarts geweest ivm
een buikgriep. Bij toeval werd toen - tijdens het algemeen
onderzoek - opgemerkt dat Indra een hartruisje heeft. Dit kon ze
nog niet lang hebben, want was nooit eerder waargenomen.
Ik heb er voor gekozen haar hart te laten onderzoeken op de
meest uitgebreide wijze. Niet alleen tbv Indra zelf, maar ook
omdat het natuurlijk van belang is te weten wat de oorzaak is,
met het oog op mogelijke vererving. Die dag maakte ik dus een
afspraak bij de enige Nederlandse Veterinair Cardioloog
(Universiteitskliniek Utrecht), voor een hart-echo.
De diagnose luidde Dilaterende Cardiomyopathie (DCM). Een
ongeneeslijke, dodelijke hartspierziekte, waarbij behandeling
gericht is op het remmen van het proces en het verminderen van
klachten.
Eind augustus 2009 maakten 2 andere eigenaren van aan Indra
verwantte Flatcoateds melding van DCM bij hun Flatcoated. Een
nachtmerrie, want wat eerder 'toeval' leek, en dus eenvoudig te
stoppen door voor de zekerheid niet met haar nakomelingen te
fokken, was mogelijk toch een familiair probleem...
Op 9 december 2009 heb ik Indra moeten laten inslapen ivm
rechter hartfalen. Zij is daarna pathologisch onderzocht op de
Universiteitskliniek tbv de kennis over DCM (bij de Flatcoated).
Nadat ik ondervonden heb wat DCM is, wat het betekent voor de
patiënt en het gezin waarin deze leeft (en sterft), wil ik
middels het delen van informatie doen wat binnen mijn
mogelijkheden ligt, om te voorkomen dat anderen onnodig dit
zelfde moeten door maken.
*Voor het ziekteverloop en de behandeling van onze Indra,
zie 'Belevenissen
2009' vanaf 8 augustus.
Diagnosticering bij haar dochter Merel vond plaats op
27-01-2010, zie up-dates onderaan deze pagina en 'Belevenissen
2010'.
Diagnosticering bij onze Maartje vond plaats op 16 mei 2011, zie up-dates
onderaan deze pagina
Erfelijkheid
DCM is een beschrijving van de reactie van het hart op trauma
(te weten verwijding en verminderde contractiekracht), en daarom
kan het vele oorzaken hebben. Een mogelijke oorzaak is
genetisch/familiair.
Erfelijkheid wordt vaak vermoedt op basis van het vaker
voorkomen van een aandoening in een bepaald ras, of een bepaalde
lijn. Bij de Flatcoated is nog niet wetenschappelijk bewezen dat
hartaandoeningen erfelijk zijn. De vraag is of de ziekte DCM
vaker voorkomt binnen het ras of bepaalde lijnen. Dat laatste
lijkt wel waarschijnlijk. Daarvoor zijn de volgende argumenten
aan te voeren: 1. Er zijn enkele goed gedocumenteerde gevallen
van klinische DCM (dus met hartfalen of plotselinge hartdood);
2. er zijn meerdere dieren met een subklinische (asymptomatische)
of licht klinische vorm van DCM (verminderd functioneren van het
hart, zonder aanwijzingen dat dit door een oorzaak buiten het
hart komt); 3. In andere landen (Zweden) is op basis van
verzekerings-analyses (waar zijn verzekerde honden aan
gestorven) aanwijzingen dat dood door hartziekte bij dit ras
vaker voorkomt dan op basis van toeval; 4. Publicaties leren ons
dat DCM bij de Flatcoated is gediagnosticeerd bij
uiteenlopende lijnen/hondenfamilies (en door verschillende
kennels gefokt). Binnen die diverse lijnen zien we tussen de
sinds januari 2010 gepubliceerde meldingen wel aan elkaar
verwante patiënten, waaronder moeder-dochter, vader-zoon, neven-nichten,
nestgenoten.
Van honden bij wie een plotselinge hartstilstand op jonge
leeftijd geleid heeft tot de dood, maar bij wie nooit onderzoek
gedaan is naar de oorzaak van de hartstilstand, zal nooit bekend
worden (noch uit te sluiten zijn) of zij leden aan DCM.
Indra is na haar overlijden pathologisch onderzocht op de
Universiteitskliniek te Utrecht. Zo is óók wetenschappelijk vast
gesteld dat zij leed aan dilaterende cardiomyopathie. Deze
vaststelling, alsook het onderzoeken van de vorm, draagt bij aan
de kennis over DCM en die bij de Flatcoated in het bijzonder.
Met de cardiologen heb ik uitvoerig gesproken over erfelijkheid,
omdat ik natuurlijk niet alleen een verantwoordelijkheid heb
naar Indra, maar ook naar haar 7 nakomelingen. Het is bij de
Flatcoated nog niet mogelijk te laten onderzoeken of je hond
deze ziekte zal gaan ontwikkelen, danwel drager is van deze
eigenschap (en deze dus kan vererven zonder er zelf aan te gaan
lijden). Mogelijk wordt er in de toekomst DNA-onderzoek gedaan,
daarover meer onder 'Onderzoek'. Voorlopig is DCM pas vast te
stellen als de hond de ziekte al ontwikkelt. Je wordt namelijk
niet met de ziekte zelf geboren, alleen met de gevoeligheid
ervoor deze later te gaan ontwikkelen. Dit is heel vergelijkbaar
met bijvoorbeeld hartinfarcten bij de mens, ook daar is een
familiair verband te zien, maar je wordt niet met een
hartinfarct geboren natuurlijk.
Fokken
Wie voor de keuze staat te fokken met een hondje dat nauw
verwant is aan een DCM-patient (nakomelingen, nestgenoten of
bijvoorbeeld anderzins nauw verwante stambomen) en dus verhoogd
risico heeft DCM te vererven, staat voor de vraag hoe onmisbaar
dat hondje is voor de toekomst van het ras, om te rechtvaardigen
het risico te nemen een ongeneeslijke, dodelijke ziekte in het
ras te brengen...
Aan DCM stčrven honden, véél te jong. Dit gebeurt geheel
onverwachts n.a.v. een hartstilstand, danwel na aftakeling en
ernstige benauwdheid t.g.v. hartfalen. Echter, ŕltijd laat genoeg
om meerdere generaties te hebben rond huppelen alvorens de
'schade' van de gemaakte keuze meetbaar wordt... Dat is een
wézenlijk verschil met vele andere ziektes en ongemakken, waar
wél zodanig herstel mogelijk is dat met plezier samen verder
geleefd kan worden.
Omdat er
geen fokbeleid is op DCM binnen de Flatcoated Retriever Club,
staat het Flatcoated fokkers vrij te fokken met aan DCM-patienten verwante honden,
is het niet verplicht honden
te laten screenen middels een hart-echo en is het zelfs
toegestaan desgewenst een combinatie ouderdieren te kiezen die
beiden verhoogd risico hebben deze hartspierziekte te kunnen
vererven.
De cardiologen adviseren, in het geval men er wél voor kiest te
fokken met aan DCM-patienten verwante honden, jaarlijks een
hart-echo te laten maken. Middels een jaarlijkse hart-echo wordt
voorkomen dat met een - ogenschijnlijk gezonde - hond die al DCM
ontwikkelt, nog gefokt wordt.
De reden dat het nodig is dit onderzoek jaarlijks te herhalen,
is dat DCM helaas niet middels een echo vast te stellen is, vóór
de ziekte zich ontwikkelt. Zoals toegelicht onder
'erfelijkheid': je wordt niet met de ziekte zelf geboren, alleen
met de gevoeligheid ervoor deze later te gaan ontwikkelen.
Middels een hart-echo is door een Veterinair Cardioloog (in
Nederland Viktor Szatmári, Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren te
Utrecht, in Belgie Nicole van Israel) vast te stellen of er nú sprake is van DCM of dat de
hond 'voorlopig vrij' is hiervan. Tevens zijn afwijkingen die
aanvang van DCM kunnen zijn (maar nog wel 'voorlopig vrij'
heten) vast te stellen.
Om voorgaande wordt geadviseerd teefjes die verwant zijn
aan DCM patiënten, enkele wéken voor de verwachtte
loopsheid te laten onderzoeken middels een hartecho.
Bij sommige rassen, waar DCM een probleem vormt, is het
verplicht van
fokdieren jaarlijks een hartecho te laten maken. Daarnaast
stellen zij een norm vast t.a.v. de mate van afwijkingen die
aanvaardbaar gevonden wordt. Dit beleid verminderd aantoonbaar
de kans op fokken met een hond die zelf DCM heeft, is dus zeker
zinvol, maar sluit het niet volledig uit. Een hond die dit jaar
nog 'DCM-vrij' lijkt, kan immers volgend jaar toch DCM hebben...
(zie ook onderstaande update d.d. 16-05-2011)
Ik ben daarom van mening dat we binnen de huidige situatie - met
een beperkt aantal DCM-patienten - beter 'op safe' kunnen spelen tbv de toekomst
van ons ras. De teleurstelling voor de individuele fokker /
dekreu-eigenaar om fokplannen met bepaalde honden of combinaties
op te geven, is véle malen kleiner dan het leed dat DCM heet.
Sinds mei 2011 (zie update 06-06-2011) zijn er
aanwijzingen dat hartafwijkingen al een veel bredere groep Flatcoateds getroffen heeft dan eerder gedacht. Mogelijk in een
nog milde vorm, dat kan alleen de toekomst leren. Voor de
individuele hond zou dit goed nieuws zijn, maar voor het ras
blijft het natuurlijk een zorgelijke ontwikkeling.
Omdat de rasspecifieke normaalwaarden nog niet bepaald zijn en
de (wijze van) vererving van DCM bij de Flatcoated nog
niet bekend is, zal pas over enkele generaties te zeggen zijn of
er voldoende verstandig gereageerd is op de sinds 2009 gedane
ziekmeldingen en door de cardiologen verstrekte informatie.
Onderzoek
Wanneer een hond lijdt aan dilaterende cardiomyopathie
is het mogelijk dat er duidelijke symptomen van DCM
waarneembaar zijn, die aanleiding geven
tot onderzoek. Sloomheid/verminderde conditie,
flauwvallen, benauwdheid en hoesten kunnen gezien
worden. Bij Indra bijvoorbeeld, namen haar weerstand,
eetlust en conditie af.
Het is echter ook mogelijk dat een eigenaar géén
klachten waarneemt, tot de hond plotseling en
onverwachts overlijd aan een hartstilstand. Dit
verschijnsel is zeer bekend bij de Dobermann, waar
enkele tientallen procenten van de honden met DCM als
éérste symptoom 'plotseling dood neervallen' hebben.
Om die reden is het van groot belang, dat wanneer een
hond plotseling overlijd tgv een hartstilstand,
pathologisch onderzoek (sectie) wordt verricht. Want
hoewel sectie deze patiënt niet redden kan, is kennis
van de doodsoorzaak van onschatbare waarde voor de
gezondheid van het ras / uw toekomstige Flatcoated!
Zonder hier nu al te ver uit te wijden over pathologisch
onderzoek, is het wellicht goed te vermelden dat de
Universiteitskliniek bereid is uw hond (kosteloos) op te
halen en het onderzoek 'cosmetisch' gedaan kan worden,
zodat de hond na deze operatie desgewensd weer gewoon
naar huis gebracht kan worden, om afscheid te nemen op
de wijze die voor ú goed is.
DNA-onderzoek is niet alleen een kostbare, maar
ook zeer tijdrovende klus. Erfelijkheidsonderzoek naar DCM kan
daarom op korte termijn geen oplossing bieden.
Erfelijkheidsonderzoek begint met het verzamelen van bloed en
stambomen. Bloed van zowel nakomelingen, nestgenoten als ouders
van DCM-patiënten is hiervoor zéér waardevol, ongeacht de
leeftijd.
Eigenaren van Flatcoateds - en in het bijzonder die van
Flatcoateds die verwant zijn aan de gediagnosticeerde
DCM-patienten - kunnen helpen onderzoek in de toekomst mogelijk
te maken.
Dit kan door een kopie van de stamboom en 4 ml EDTA-bloed, op
dezčlfde dag van afname, te sturen naar de veterinair
cardioloog:
Viktor Szatmári
Yalelaan 108
PO Box 80154
3508 TD Utrecht.
Gelieve dit niet op vrijdag te versturen, want in het weekend
wordt het bloed niet verwerkt en na het weekend is het te oud.
Zonder kopie van de stamboom, heeft bloed opsturen geen zin.
Daarnaast is het nuttig om aan te geven of er op dit moment
aanwijzingen zijn dat de hond DCM heeft.
Deskundige hartscreening
Screening op DCM vereist een hart-echo. Er zijn vele klinieken
waar dit onderzoek wordt aangeboden.
In zowel Nederland als België
is er maar één veterinair cardioloog. Alle overige dierenartsen
die hartscreening bieden zijn géén cardioloog (zie
ECVIM-CA), ongeacht of zij
deze (beschermde) titel gebruiken. De Specialist Cardiologie in
Nederland is Viktor Szatmári, hij is verbonden aan de
Universiteitskliniek Gezelschapsdieren te Utrecht. In België
is dit Nicole van Israël, vanuit haar praktijk Acapulco.
Contactgegevens van beiden zijn te vinden op de pagina
Links,
onder het kopje 'Medici (aanbevolen -)'.
Voor het goed in kaart brengen van wat er wel/niet speelt in een
ras, is het van belang dat het onderzoek en de beoordeling van
de bevindingen van de verschillende honden volgens hetzelfde
protocol gebeuren. Ook voor de individuele hond is het van
belang dat de beoordeling juist is en zo nodig de juiste
behandeling wordt ingezet.
De Flatcoated Retriever Club
De rasvereniging heeft in het najaar van 2009 een oproep
geplaatst om bij hen te melden wanneer uw hond hartklachten
heeft of had. Het in kaart brengen van deze gegevens, ook
wanneer dit al lange tijd geleden speelde, is van grote
waarde voor (de gezondheid van) het ras. Bij
de oproep op
FRC website, kunt u een meldingsformulier downloaden. Voor
uw gemak heb ik deze ook toegevoegd aan deze site: klik
hier.
Up-dates
27-01-2010, Echocardiografisch onderzoek Merel
Vandaag heb ik, naar aanleiding van gedragsveranderingen, een
hart-echo laten maken bij Merel - mijn oudste hondje en een
dochter van Indra - door de veterinair cardioloog. De
echocardiografische bevindingen passen bij het beeld van een
DCM. Om een eventuele progressie van de echocardiografische
afwijkingen vast te kunnen stellen (waarbij de
waarschijnlijkheidsdiagnose een definitieve kan worden), wordt
over enige tijd opnieuw een hart-echo gemaakt.
Eens te meer reden serieus rekening te houden met de
mogelijkheid van een familiaire oorzaak en dus een erfelijke
variant van DCM bij de flatcoated retriever. In dit vroege
stadium kůnnen we nog voorkomen dat deze verschrikkelijke ziekte
een grote plaats in gaat nemen in het ras.
10-02-2010, Bevindingen pathologisch onderzoek Indra
De ziekte DCM is een diagnose die je stelt door alle
andere mogelijke oorzaken van hartspierziekten die
gepaard gaan met verminderde contractiekracht uit te
sluiten.De histopathologische veranderingen waren niet
karakteristiek voor de klassieke vorm van DCM (zoals
veelvuldig bij andere hondenrassen gezien wordt),
ondanks een vrij duidelijke klinisch, echocardiografisch
en macroscopisch sectiebeeld. Na uitvoerig onderzoek gaf
de patholoog de diagnose DCM aan de specialisten.
Mogelijk is er sprake van een ongebruikelijke vorm van
deze ziekte bij de Flatcoated of (niet onwaarschijnlijk)
een aandoening van de eigen bloedvaten van de
hartkamers, waardoor de hartspier onvoldoende bloed
krijgt en daardoor functioneert hij slecht. Dit wordt
momenteel nog verder uitgezocht (er zijn enkele
hartspier-preparaten naar het buitenland gestuurd).
Eea verandert volgens de cardiologen (helaas) niets aan
de behandeling, prognose of erfelijkheidsaspecten,
vooral gezien de afwijkingen die ook bij de familieleden
van Indra
zijn gezien.
08-03-2010, Brief van cardioloog Universiteitskliniek
Utrecht (bijlage,
de brief)
Op 12 februari j.l. heeft de cardioloog van de
Universiteitskliniek Utrecht een informatieve brief
geschreven aan de leden van de FRC, nav de DCM patienten
die daar onder behandeling zijn (geweest).
De brief is door de FRC gepubliceerd in de fokkers
nieuwsbrief en op de FRC-website.
Het thema DCM staat op de agenda van de
fokkersvergadering d.d. 06-07-2010.
23-04-2010, Aankondiging lezing DCM
Op dinsdagavond 6 juli 2010 zal dr. Niek Beijerink -
verbonden aan de Universiteits kliniek Utrecht, afdeling
cardiologie - tijdens de fokkersvergadering van de FRC
te Woudenberg, nav bovenstaande brief, een lezing houden
over DCM.
De fokkersvergadering is toegankelijk voor álle leden
van de FRC en het is dr. Beijerink zeker toevertrouwd eea in
begrijpelijk Nederlands toe te lichten.
Na zijn uitleg is er ruim gelegenheid tot het stellen
van vragen.
16-06-2010, Echocardiografisch onderzoek zusje van
DCM patiënt Bullet
Vandaag is Lieke onderzocht door de veterinair
cardioloog te Utrecht. Ze is het zusje van Bullet (zie
24-10-2009). Tot
onze schrik en groot verdriet is ook bij Lieke DCM
geconstateerd.
Helaas hebben we wéér meer reden ernstig rekening te
houden met een familiair gezondheidsprobleem nu na Indra,
haar neefjes Kye en Bullet, Indra´s dochter Merel, nu
ook Bullets zusje Lieke DCM blijkt te hebben.
25-06-2010, Bevindingen pathologisch onderzoek Indra,
vervolg
Tijdens een week durend congres in de Verenigde
Staten, is onlangs o.a. het type afwijkingen aan
bloedvaten van de hartkamers ter sprake gekomen, zoals
bij Indra is waargenomen met behulp van pathologisch
onderzoek. Zoals in februari geschreven, is uitgezocht
of deze afwijking óórzaak zou kunnen zijn van de
hartafwijking. Tijdens het congres bleek dit beeld ook
gevólg te kunnen zijn van de hartspierziekte/DCM.
Voorlopig blijft dus onzeker wat oorzaak en gevolg is.
Het is een interessante vraag voor de medische
wetenschap, maar tav de prognose en behandeling maakt
het helaas geen verschil.
28-06-2010, Tweede echocardiografisch onderzoek Merel
Vandaag is er een tweede hartecho gemaakt bij Merel, 5
maanden na de eerste. De plaatjes en metingen
bevestigden helaas mijn eigen waarnemingen: er is
duidelijk sprake van progressie.
01-07-2010, Hart-echo fokteefjes
Geadviseerd wordt om teefjes die verwant zijn aan DCM patiënten, enkele weken voor de verwachtte
loopsheid/dekking te laten onderzoeken middels een hartecho. Zie
toelichting onder het kopje ´fokken´ op deze pagina.
03-07-2010, Aflasting lezing DCM
Om u in de gelegenheid te stellen de wedstrijd te volgen die Nederland
op de avond van 6 juli in de halve finale van het WK voetballen speelt, heeft de Begeleidings Commissie van de FRC besloten de hier op 23 april
2010 aangekondigde fokkersvergadering
uit te stellen tot een nader te bepalen datum.
21-07-2010, Nieuwe datum lezing DCM
Op woensdagavond 6 oktober 2010 zal dr. Niek Beijerink - verbonden
aan de Universiteits kliniek Utrecht, afdeling cardiologie -
tijdens de fokkersvergadering van de FRC te Woudenberg, een
lezing houden over DCM.
Het is dr. Beijerink zeker toevertrouwd eea in
begrijpelijk Nederlands toe te lichten.
Na zijn uitleg is er ruim gelegenheid tot het stellen
van vragen.
De fokkersvergadering is toegankelijk voor álle leden
van de FRC. De Begeleidings Commissie nodigt
nadrukkelijk alle geďnteresseerde leden uit.
Aanvang: 20.00 uur. Adres: Partycentrum Schimmel,
Stationsweg Oost 243, 3931 EP Woudenberg.
29-09-2010, Frequentie voor komen DCM bij de
Flatcoated
Dr. Niek Beijerink heeft tijdens het bestuderen van
literatuur, ontdekt dat in zowel Zweden als Engeland
jaarlijks enkele Flatcoateds sterven aan DCM (dit betreft slechts de patiënten van
wie 'doodsoorzaak DCM' bekent en gemeld is, het
werkelijke aantal blijft altijd gissen). Het is dus een
ziekte die al langer speelt - en ook verder verspreid is
binnen het ras dan we vooralsnog wisten. Oók deze door hem aangetroffen gegevens
bevestigen helaas het erfelijke aspect. Eea wordt nader
toegelicht in de lezing die hij woensdag 6 oktober zal
geven tbv alle fokkers en leden van de rasvereniging.
06-10-2010, Lezing DCM (bijlage,
de hand-outs)
Vanavond hebben we een interessante lezing over DCM
bij de Flatcoated Retriever bezocht, die dr. Niek Beijerink - verbonden
aan de Universiteits kliniek Utrecht, afdeling cardiologie -
tijdens de fokkersvergadering van de FRC te Woudenberg, heeft
gegeven.
Evenals bij andere lezingen over gezondheidsproblemen binnen het
ras, was de opkomst van fokkers weer erg klein. Wie wél de
moeite genomen heeft, heeft zich met veel interesse laten
informeren
Dr. Beijerink slaagde er in ons in begrijpelijke
taal te vertellen over deze aandoening bij de Flatcoated
Retriever.
De FRC zal de hand outs,
aan de hand waarvan de lezing werd gegeven, op de
FRC-website publiceren.
Korte samenvatting:
Over het beeld van DCM bij honden in het algemeen is al veel
bekend. Over de ontwikkeling en vererving van DCM bij specifiek de Flatcoated is
nog niet veel bekend. Wel heeft dr. Beijerink door literatuuronderzoek
ontdekt dat er in zowel Zweden als Engeland jaarlijks een aantal
aan DCM overleden Flatcoateds worden geregistreerd.
Hij gaf hij aan dat de asymptomatische fase jaren kan duren. Wat
dus inhoudt dat je hond er lang aan kan lijden voor je het in de
gaten hebt. De symptomatische fase bestaat uit bijvoorbeeld
afnemende eetlust, afnemende spiermassa en verminderde conditie.
Een hartruisje zou bij een grote hond als de Flatcoated
áltijd aanleiding tot echocardiografisch onderzoek
moeten zijn, ook als de hond al op leeftijd is. Een
'onschuldig ruisje tgv ouderdom' is bij hen namelijk
helemaal niet zo 'gewoon'.
In het afgelopen jaar zijn er bij de Universiteitskliniek
Gezelschapsdieren te Utrecht 4 Flatcoateds met asymptomatische
DCM uit de screening naar voren gekomen. Het advies is waakzaam
te zijn. De cardioloog vermoedt dat er sprake is van een
erfelijke factor en legde uit dat jaarlijks screenen middels een
hartecho zinvoller is nu de ziekte nog niet frequent voor komt,
dan wanneer het probleem al is toegenomen zoals bij diverse
andere rassen (waar bv 60% lijdt aan DCM).
Verder adviseert hij om de discussie aan te gaan met elkaar tav
onderzoek en beleid. Ook is aan de FRC aangeboden zitting te
nemen in een commissie (door dr. Beijerink danwel zijn collega
Europees Specialist dr. Szatmari) die zich over eea gaat buigen.
Wat betreft onderzoek (zowel van fokdieren als naar de vererving/genen) benadrukte
hij dat initiatief vanuit de rasvereniging moet komen, dat de
noodzaak bepaald moet worden, dat het welliswaar nu nog geen
veel voorkomend probleem is maar juist daarom wel nú nog
gelegenheid is om dat te voorkomen (Het zou jammer zijn als we
over een aantal jaren zeggen "Hadden we maar, toen in
2010..."). Daarbij roept hij op om aan DCM of 'hartstilstand'
overleden honden pathologisch te laten onderzoeken. De noodzaak
hiervan én de wijze waarop dit op zo min mogelijk vervelende
manier voor de eigenaar kan gebeuren, is toegelicht. Tevens is
uitgelegd waarom het belangrijk is zowel dit onderzoek als de
screening zoveel mogelijk op één plaats te laten doen: om een
compleet beeld, maar ook om een gelijke wijze van onderzoeken en
beoordelen te waarborgen.
13-10-2010, Informatief artikel DCM (artikel
nav lezing)
Dr. Niek Beijerink heeft nav de lezing een artikel
geschreven ten behoeve van het clubblad van de
rasvereniging. Leden die niet aanwezig waren op de
lezing, kunnen zo tóch kennis nemen van een samenvatting
van de informatie.
15-10-2010, Overlijden van Indra's moeder
Vandaag is Amy, moeder van onze Indra, overleden. Haar lijfje
was op, haar eetlust liep terug en haar baasjes hebben
haar moeten laten gaan. Amy is 10 jaar geworden. Met
haar is één van de weinig nog in leven zijnde
(voor)ouders van de nu bekende DCM-patiënten gestorven.
Amy is helaas niet op DCM onderzocht. Hoewel
wetenschappelijk onderzoek van hartpatiënten en hun
ouders van grote waarde is voor de kennis over de
vererving van DCM en dus de toekomstige gezondheid van
het ras, is de beslissing al dan niet te laten
onderzoeken uiteraard altijd aan de eigenaar. Die
afweging is altijd persoonlijk en niet door een ander te
beoordelen. In die zin kan ik niet anders dan respect
tonen voor de keuze Amy niet te laten onderzoeken. In
het algemeen vrees ik dat er wellicht meer DCM-patiënten
bekend moeten zijn om het belang van wél te laten
onderzoeken zwaarder te laten wegen. Dat is nu echter
net wat ik niet wil, meer patiënten...
25-10-2010, Cardiologie is een goede specialist
rijker!
Dr.
Niek Beijerink is onlangs ook voor zijn laatste examen
geslaagd en mag zich nu dus Specialist Cardiologie voor
Gezelschapsdieren noemen. We zijn ontzettend blij dat
Cardiologie weer een goede specialist rijker is!
In Nederland zijn nu twee cardiologen, beiden verbonden
aan de Universiteitskliniek te Utrecht. In Belgie is er
ééntje, namelijk Nicole van Israel.
08-12-2010, Derde echocardiografisch onderzoek Merel
Vandaag is Merel op haar halfjaarlijkse controle geweest bij de
cardioloog, voor o.a. een hartecho.
Merel wordt half jaarlijks onderzocht omdat ik graag een
bijdrage lever aan de kennis over het verloop van DCM -
en de resultaten van de behandeling er van bij de
Flatcoated. Dit maakt dat wat wij nu mee maken, minder
zinloos.
Hopelijk wordt er middels het volgen van de huidige
patiënten, voldoende bekend over DCM binnen ons ras, om
toekomstige eigenaren en honden nóg beter te kunnen
helpen. Ook binnen andere rassen die kampen met DCM
heeft halfjaarlijks onderzoek veel waardevolle
informatie opgeleverd.
Natuurlijk koester ik de hoop dat óók voorkomen kan
worden dat het aantal DCM patiënten binnen ons ras toe
neemt, hiervoor zal meer onderzoek nodig zijn dan het
huidige, dus die beslissing ligt bij de rasvereniging.
15-12-2010, Nieuwe DCM patiënt
Helaas is er opnieuw bij een Flatcoated DCM
gediagnosticeerd. Omdat al drie
nestgenoten van deze patiënt overleden aan DCM, is er
helaas weer meer aanleiding ernstig rekening te houden
met een familiair probleem.
03-02-2011, Oprichting werkgroepje DCM
Naar
aanleiding van mails van een aantal leden van de
Flatcoated Retriever Club is tijdens de
fokkersvergadering besloten om een Werkgroep DCM op te
richten. De werkgroep krijgt als expliciete opdracht om
de aandoening DCM te inventariseren, zich te oriënteren
en het probleem concreet te maken. Eventueel zal in de
toekomst, indien dit door de rasvereniging noodzakelijk
wordt gevonden, een
beleid worden bepaald.
De
werkgroep bestaat uit 5 FRC-leden en zal worden
ondersteund door cardioloog dr. Niek Beijerink. Ze werkt
nauw samen met de Begeleidings Commissie en brengt op
fokkersvergaderingen (waaraan alle leden kunnen
deelnemen) verslag uit.
05-04-2011, Cardioloog Niek Beijerink gaat naar
Sydney
Cardioloog Niek Beijerink zal per 1 september gedurende
4 jaar werkzaam zijn aan de Universiteitskliniek te
Sydney (Australie) waar hij hun eerste cardioloog zal
opleiden. We zien Niek niet graag vertrekken, na alles
wat hij de afgelopen jaren voor mijn maatjes en de
Flatcoated heeft gedaan, maar de uitdaging in Sydney is
hem natuurlijk van harte gegund!
Niek blijft ook vanuit Australie graag betrokken bij
e.e.a. rondom DCM bij de Flatcoated. Zijn collega (en
voorheen opleider) Viktor Szatmári zal hun werkzaamheden
vanuit Nederland voort zetten.
16-05-2011, Tweede halfjaarlijkse screening Maartje
Om er alles aan te doen wat
mógelijk is, besloot ik ook mijn jongste hond vanaf de
leeftijd van 2 jaar te laten screenen bij de veterinair
cardioloog (deze is verbonden aan de UKG). Niet omdat
er enige aanwijzing was voor een hartspierziekte - noch
in gedrag, conditie of in de lijn - maar omdat DCM een
afschuwelijke ziekte is, die zowel qua tijd, moeite als
kosten ontzettend veel vergt van de eigenaar, om de hond
kwaliteit van leven te geven. Om niet te spreken over
het verdriet van het jong verliezen van je maatje.
Toen Maartje een half jaar geleden 2 werd, zijn we
daarom voor haar eerste hart screening naar de
cardioloog gegaan. Ik heb er voor gekozen haar vóór de
gehoopte dekking enkele keren te laten screenen. Alleen
op die manier kan immers worden vast gesteld of er
(vooralsnog) sprake is van veranderingen. Indien de
waarden wat afwijkend zouden zijn, zonder al in zo'n
mate dat het een duidelijke afwijking betreft, is van
belang te weten of ze verandert zijn. Dit hoort immers
niet te gebeuren, zelfs niet bij een oude hond.
Maartjes uitslag was bij die eerste screening (december
2010) gelukkig prima, helemaal passend bij een jonge
sportieve, onuitputtelijke hond. De uitkomst van haar 2e
screening, en half jaar later, is helaas niet goed. Er
zijn door de cardioloog duidelijke veranderingen vast
gesteld t.o.v. de eerste screening in zowel de grootte
van haar hart, als de mate waarin het kan samenknijpen.
Ook bij Maartje is aanvang van DCM geconstateerd.
Ze wordt nu behandeld met medicatie die het proces
hopelijk remt. Vanzelfsprekend wordt er met Maartje niet
gefokt.
06-06-2011, Resultaat diverse hartscreenings
klachtenvrije jong volwassen Flatcoateds
Naar aanleiding van het schokkende resultaat van
Maartjes hartscreening hebben diverse Flatcoated
eigenaren, met hondjes uit andere lijnen, besloten om
hun maatje ook te laten screenen bij de cardioloog.
Enerzijds om een bijdrage te leveren aan de kennis over
de gezondheid van het hart bij de Flatcoated Retriever,
anderzijds wetende dat vroege diagnosticering de kans
geeft vroegtijdig te behandelen, wat de kwaliteit en
kwantiteit van leven van een Flatcoated met DCM ten
goede komt.
Deze gescreende jong volwassen Flatcoateds (2-3 jaar)
hadden allemaal een wat vergroot hart, welke bovendien minder goed
samen kneep dat de bedoeling is. Vervolg onderzoek over
6/12 maanden zal uitwijzen of er sprake is van
progressie (dus DCM) of dat deze jonge Flatcoateds 'zo
maar' een afwijkingen aan het hart hebben.
20-06-2011, Aankondiging afscheidscollege door cardioloog Niek Beijerink
Ter gelegenheid van zijn afscheid, geeft cardioloog Niek
Beijerink donderdagavond 30 juni 2011 twee lezingen te Utrecht,
georganiseerd door de gezelschapshondenclub.
De eerste betreft aangeboren en verkregen
hartaandoeningen bij gezelschapshonden. De tweede
betreft feiten en fictie over screening en fokbeleid met
betrekking tot hartaandoeningen.
Aanvang 20.00 uur, collegezaal Gezelschapsdieren
Faculteit Diergeneeskunde Utrecht. Het bijwonen van deze lezingen kost 5 euro, aanmelden is niet nodig.
Zie ook de
uitnodiging.
13-07-2011, Een nieuwe jonge patient in de
kennissenkring..
Opnieuw werd middels een hart echo door de
cardioloog bij een jong volwassen Flatcoated
vast gesteld dat ze aan DCM lijdt. Het
hondje was wat rustiger geworden, sliep meer
dan voorheen, maar daar waren wel
verklaringen voor te bedenken. Het is voor
mij zo herkenbaar dat er andere plausibele
verklaringen zijn voor de veranderingen,
waardoor je absoluut niet zou denken aan
hartklachten indien je niet zou weten dat
dit probleem speelt. Deze eigenaar wist
echter van andere patiënten uit de lijn en
raapte de moed bijeen om te laten screenen,
om zo nodig haar hondje middels medicatie te
kunnen helpen, maar natuurlijk hard hopend
op grote geruststelling. Ik hoop met heel
mijn hart dat de progressie geremd
kan worden en zeker ook dat het Flatcoatedje
zich beter gaat voelen m.b.v. de medicatie.
05-08-2011,
Eigenwijs of ziek?
Mijn Merel is een eigenzinnige Flatcoated,
geen gedwee meisje, die tegelijkertijd veel
plezier beleeft aan samenwerken en met wie
ik een goede band heb opgebouwd. Toen ze de
afgelopen dagen 'weigerachtig' werd bij
balspel uit water, ondanks groot
enthousiasme, meende ik dat ze 'dwars' deed.
Onbegrijpelijk dwars welliswaar, maar ze
presenteerde zich niet als 'ziek', maar
vitaal. Dat is Flatcoated-eigen, want een
Flatcoated toont niet dat ze ziek is voor
het niet meer mogelijk is dit te verhullen.
Merel is bovendien een zeer werklustige
bikkel die zelf absoluut geen vrede heeft
met 'iets niet kunnen'. Wat is zag bleek
geen dwarsigheid te zijn, maar haar
innerlijke conflict tussen het niet kunnen
enerzijds en het zich daar eigenlijk niet
bij willen neerleggen anderzijds. Zie
Belevenissen 2011, d.d. 05-08-2011 voor
meer info. Ik ben heel erg geschrokken van
mijn aanvankelijke inschattingsfout.
Wanneer je hond iets 'weigert' wat veel
energie vergt, houd dan rekening met
(onderzoek!) de optie dat deze niet dwars
doet, maar probeert duidelijk te maken dat
dit te zwaar is, de koek op is.
25-08-2011, Hondenzwemvesten
Sinds vandaag hebben we hondenzwemvesten in
gebruik. Niet alleen is dat veilig voor het
geval ze onwel (of ernstiger) worden tijdens
zwemmen, ook kunnen ze dankzij de zwemvesten
veel langer zwemmen en dus genieten. We zijn ontzettend
enthousiast over de resultaten! Meer info en
ook een filmpje en foto's op
Belevenissen 2011 d.d. 25-08-2011.
28-11-2011,
halfjaarlijkse hartecho's Merel en Maartje
Vandaag zijn zowel Merel als Maartje weer
bij de cardioloog geweest voor hun half
jaarlijkse echo t.b.v. de kennis over het
verloop van deze hartspierziekte bij de
Flatcoated retriever.
18-03-2012, Publicatie FRC werkgroep DCM
De Flatcoated Retriever Club heeft op haar
website (tabje 'fokkerij', tabje 'nieuws')
een artikel van de werkgroep DCM opgenomen
m.b.t. 'de
stand van zaken'.
14-05-2012,
halfjaarlijkse hartecho's Merel en Maartje, wetenschappelijk onderzoek remming DCM
bij de Dobermann
Vandaag zijn we weer voor de halfjaarlijkse
hartecho naar Utrecht geweest. T.b.v. de
kennis over het verloop van DCM bij de
Flatcoated, maar ook om de behandeling
z.s.m. te kunnen bijstellen aan de hand van
nieuwe kennis m.b.t. zowel de progressie als
de behandel mogelijkheden.
De cardioloog
vertelde recent naar een congres in Dubai
geweest te zijn. Ook cardioloog Niek
Beijerink was hier. Daar is een onderzoek
besproken wat eerdaags ook gepubliceerd zal
worden, gedaan onder Dobermann Pinchers. Bij
dit ras sterft 60% aan DCM en blijkt een middel welke eerder pas
werd toegediend na aanvang hartfalen, bij
toediening vóór aanvang hartfalen, naast het
eigenlijke doel ook het proces van DCM te
kunnen remmen. Het betreft een degelijk
onderzoek met duidelijke resultaten. Of deze
medicatie hetzelfde resultaat kan hebben bij
de Flatcoated is onbekend. De Dobermann
heeft een heel specifieke vorm van DCM, zij
vallen vaak plotseling dood neer, als eerste
symptoom van DCM. Onderzoek
bij de Flatcoated is er echter niet, dus de
afweging is het te proberen in hoop op zegen.
Omdat het nog een modern middel is, is nog niet bekend of langdurig gebruik
van dit middel kwaad kan, maar dat lijkt
onwaarschijnlijk.
Kosten van deze
medicatie zijn per Flatcoated (regulier
formaat) ongeveer 80 euro per maand.
29-05-2012, Weer een nieuwe patient in de
kennissenkring..
Opnieuw werd middels een hart echo door de
cardioloog bij een Flatcoated uit mijn
kennissenkring
vast gesteld dat ze aan DCM lijdt. Deze hond
is plotseling in hartfalen geraakt, wat zich
uitte in ondermeer ernstige benauwdheid. De eigenaar wist
gelukkig van DCM en vroeg daarom direct een
verwijzing naar de cardioloog en heeft zo
het leven van haar maatje ternauwernood
kunnen redden.
Met behulp van de medicatie kan ze nu weer
genieten. Hopelijk is het verdere
ziekteproces nog een héle poos succesvol te
remmen middels de ingezette behandeling.
13-06-2012, Second opinion toont belang
aan van Specialistisch onderzoek
Bekend uit de
dagelijkse praktijk van de cardiologen, maar
ook uit diverse onderzoeken, is dat de mate
van deskundigheid op gebied van het hart van
grote invloed is op de bevindingen en
conclusies.
Een eigenaar van een aan DCM lijdende Flatcoated
had een sterk
vermoeden van meet- en
interpretatieverschillen tussen een
dierenarts met een bijzondere interesse in
het hart en de cardiologen. Dit naar aanleiding van het
onderling uitwisselen en vergelijken van gegevens van de eigen honden
met andere eigenaren. Ze is vandaag voor een halfjaarlijkse echo met haar
hond naar deze dierenarts geweest. Dat de
verschillen zó groot zijn als nu gebleken is, heeft ons geschokt.
Tot onze verbazing stelde de arts vast dat
deze DCM patient een "perfect hart" heeft.
De hartruis, de vergrote hartkamer en het
verminderde vermogen samen te knijpen werden
niet vast gesteld, mede als gevolg van een
meetverschil van meer dan 15% ! Bij navraag werd over de
lekkende hartkleppen welke bij het (in
vergelijking tot het onderzoek van de
cardioloog summiere) echografisch onderzoek waren te zien, gemeld dat dit
"niks" was.
Tevens lichtte de arts onjuist voor m.b.t.
het aantal Flatcoateds met DCM, het al dan
niet verwant zijn van deze patienten en de
aanwijzingen m.b.t. de oorzaak. Ook vertelde
de arts dat honden
die mee op jacht gaan, sowieso geen DCM hebben.
Dit terwijl plotseling dood neer vallen het
eerste symptoom kan zijn. Daarnaast zal vóór
aanvang hartfalen een hond met DCM én
werklust niet tonen een hartspierziekte te
hebben.
We zijn enorm geschrokken van de mate waarin
onderzoek, bevindingen, conclusies en informatie
verschillen. Te meer omdat een instituut
waar positieve resultaten behaald
worden, bij sommige fokkers de voorkeur
geniet boven een gezondheidsverklaring van
de Europees Specialist.
Hopelijk wordt middels deze vergelijking duidelijk wat het
belang is van onderzoek volgens één protocol
door een Specialist Cardiologie. En
andersom: dat het screenen door dierenartsen
met een echo-apparaat en zelfs een
bijzondere interesse in het hart, daaraan
niet gelijk is én niet zonder gevolgen.
* Contactgegevens van de cardioloog in
Nederland en die in Belgie (respectievelijk
Viktor Szatmári en Nicole van Israël) zijn te vinden op de pagina
Links,
onder het kopje 'Medici (aanbevolen -)'.
15-08-2012, Al weer een nieuwe patient in de
kennissenkring..
Middels een hart echo
werd vandaag door de
cardioloog bij een Flatcoated uit mijn
kennissenkring vast gesteld dat hij aan DCM
lijdt.
25-08-2012, Nieuwe DCM diagnose bij jonge Flatcoated
Vandaag ontving
ik een hartverscheurend mailtje van een
Flatcoated eigenaar die enkele weken
geleden, kort na de 2e verjaardag van haar
kameraad, te horen kreeg dat hij aan DCM
lijdt. Dit reutje werd door de dierenarts
verwezen n.a.v. een onverklaarbaar
afgenomen conditie en recent ook verlies van 5 kilo
lichaamsgewicht (bespiering). Menig eigenaar zou
deze reu als
'makkelijk' beschouwen vermoed ik, maar hij
heeft het geluk te leven met iemand die er
graag dagelijks 3 maal een uur met hem op uit
trekt en weet dat een Flatcoated van 2 jaar
daarbij hoort te bruisen van energie. De
specialist heeft middels een hartecho DCM
vast gesteld. Gelukkig kan hij middels de
ingezette (hartfalen)behandeling weer dagelijks
één uur
genieten van een mooie wandeling. Hopelijk
nog een hele poos!!
Ik vind het heel aangrijpend en zou graag
dit verdriet van deze akelige ziekte en het
veel te jong zullen gaan sterven, willen omzetten in iets wat het
minder zinloos maakt. Daarom zou ik iedere
lezer van deze pagina nogmaals willen vragen
om dergelijke diagnoses - DCM en alle andere
hartafwijkingen - te melden bij de
rasvereniging. Dit kan middels het
meldingsformulier van de Flatcoated
Retriever Club.
 08-10-2012, DCM, een
sluipmoordenaar
Enkele
weken geleden werd een nestbroertje van onze
Merel tijdens een heerlijke gezinsuitje aan
zee- als donderslag bij heldere hemel -
plotseling onwel. De eigenaar is arts en
constateerde direct dat zijn hartslag zeer
zwak was. Gelukkig herstelde hij zich
voldoende om zelf naar de auto mee te
wandelen. De eigen dierenarts constateerde
een hartruisje! Dit is bij een hond van een
groot ras als de Flatcoated nóóit (op geen
enkele leeftijd) 'onschuldig'. Dit ruisje
was afgelopen voorjaar, bij de jaarlijkse
check-up, niet waargenomen. Bloedonderzoek
duidde op hartfalen. De eigenaar heeft een
verwijzing gevraagd naar de cardioloog
(Viktor Szatmári) waar ze vandaag een echo
hebben laten maken. De diagnose is DCM en de
levensverwachting is ronduit slecht.
Na Indra's diagnose hoopte ik enorm dat het
een generatie zou over slaan (want die kwam
er niet). Vanaf Merels diagnose heb ik
gigantisch hard gehoopt dat alsjeblieft alle
pech bij mij viel en de rest van de pups ter
compensatie 16 jaar zou worden! Het bericht
dat een broertje van Merel, een zoon van
Indra, in hartfalen is, precies op de
leeftijd dat dit bij Indra ontstond, is
hartverscheurend. Tot die flauwte aan zee
leek er nog niets aan de hand: vrolijk,
vitaal, ondernemend, glanzend, leuk aktief
leven...
Ik hoop meer dan ik kan zeggen dat voor
Bacchus en zijn gezin ondanks alle zorgen en
verdriet nog een goede, leuke tijd samen in
het verschiet ligt..
04-11-2012, overlijdensbericht Bacchus
Afgelopen nacht is - een maand na
diagnoticering - Merels broertje Bacchus
overleden. De resultaten van het onderzoek
van de cardioloog lieten ons al zien dat de
levensverwachting kort was, maar de
behandeling deed hem zichtbaar veel goed. We
hadden dus gehoopt dat hij en zijn gezin nog
wat langer van elkaar mochten genieten.
Bacchus zou op 16 december 5 jaar worden.
02-01-2013,
nieuwe ontwikkelingen m.b.t. DCM
Vandaag ontving
ik 2 belangrijke, nieuwe wetenschappelijke
artikelen van de cardioloog, dr. Viktor
Szatmári. De eerste tref je onder
deze link. Hierin wordt aangegeven dat
een bloedonderzoek (NTproBNP) al dan niet
gedeeltelijk echocardiogram kunnen vervangen
bij de screening van Dobermann Pinchers op
DCM. Er zijn nog een aantal 'maaren', maar
het zou misschien ook bij de Flatcoated een
optie zijn bloedonderzoek en holter ECG toe
te passen in plaats van echo en holter. In
dat geval zou screening in de toekomst
goedkoper worden en de bloedafname kan
natuurlijk bij de eigen dierenarts, waardoor hopelijk de drempel
tot screening lager wordt. Het tweede artikel
vind je onder
deze link. Dit artikel gaat over hetgeen
ik hier op 14 mei 2012 reeds deelde, maar
waarover nu ook is gepubliceerd. Het artikel
geeft aan dat het ook voor de individuele
hond nuttig is om te screenen, omdat bij een
hond met DCM die nog geen klachten heeft,
medicatie het optreden van klachten
uitstellen! Nogmaals, het onderzoek betreft
de Dobermann, de rasverenigingen van de
Flatcoated hebben vooralsnog geen onderzoek
naar DCM laten verrichten. Er zijn echter
duidelijke aanwijzingen binnen de ervaringen
tot nu toe dat ook de Flatcoated gebaat is
bij remmende medicatie nog vóór de DCM tot
zichtbare klachten leidt.
28-01-2013, NTproBNP bepalingen
Van Merel en Maartje en tevens een andere
Flatcoated is middels bloedonderzoek de
NTproBNP waarde
bepaald t.b.v. het vergroten van de kennis
hierover bij de Flatcoated.
21-02-2013,
onderzoek vergrote rechter hartkamer Merel
Tijdens de half jaarlijkse hartecho werd bij
Merel een verandering (vergroting) van de
rechter hartkamer vast gesteld. Hoewel ze
geen verhoogd risico loopt op Franse
hartworm (Angiostrongylus vasorum) vanuit
gedrag of lokatie, hebben we uit
zorgvuldigheid enkele monsters ontlasting
laten onderzoeken op Franse hartworm.
Hiervan is (helaas) geen sprake.
26-02-1013,
Pathologisch onderzoek DCM & FRC
gezondheidsfonds
De Flatcoated Retriever Club (FRC) biedt financiële
ondersteuning vanuit het Gezondheidsfonds in het geval
van verder onderzoek naar een bepaalde
aandoening of bij sectie, indien dit in het
belang is van het ras. Een bijdrage
wordt ondermeer gegeven bij
autopsie
betreffende DCM. De hoogte van
de bijdrage wordt gesteld op de werkelijke
kosten doch op maximaal € 100,- per hond.
Hiervan kan men het pathologisch onderzoek
te Utrecht volledig betalen. De uitslag van
het door dit fonds betaalde onderzoek dient
(uiteraard) te worden gemeld bij de
Begeleidings Commissie.
Het aanvragen van autopsie kan men doen bij
de eigen (of dienstdoende) dierenarts. Dit
dient z.s.m. na overlijden gevraagd te
worden, zodat de hond binnen enkele uren
koel wordt gelegd. De dierenarts kan de
hond, danwel het hart (afhankelijk van de
wens van de eigenaar) naar Utrecht 'in
sturen'.
Kiezen voor autopsie betekent zeker niet dat
uw hond 'proefdier' wordt of dat het niet
meer mogelijk is afscheid te nemen op een
manier die voor u van belang is. Onze Indra
is op de dag van overlijden even bij de
patholoog in Utrecht geweest en diezelfde
middag weer thuis gebracht, zodat we haar na
de 'operatie' hebben kunnen zien en
begraven. Een ander verkiest het
bijvoorbeeld de hond naar het crematorium te
laten brengen. Er staat niets over vast:
alles wat zónder deelname aan onderzoek kan,
kan óók na het onderzoek.
Zie ook de informatie onder het kopje
'onderzoek' boven aan deze pagina.
|
